Permakultura w ogrodzie miesiąc po miesiącu ! LISTOPAD

W listopadzie w ogrodzie permakulturowym skupiamy się na przygotowaniu gleby na zimę i na sadzeniu roślin, które mogą być uprawiane w chłodniejszych warunkach.

W zależności od klimatu, możesz sadzić:

1. Warzywa zimowe i ozime:

• Czosnek ozimy – sadzimy go w drugiej połowie października lub na początku listopada, aby zdążył się ukorzenić przed mrozami.
• Cebula zimowa – np. cebula siedmiolatka lub dymka ozima.
• Szpinak ozimy – jeśli jest łagodniejszy klimat, zdąży wykiełkować i wiosną szybko wznowi wzrost.
• Groch zielony
• Bób
• Szalotka
• Rukola i inne sałaty zimowe – można je siać w nieogrzewanych tunelach lub pod okryciem.
• Bobik – w cieplejszych rejonach, jako roślina ozima.

2. Drzewa i krzewy owocowe:

W listopadzie bez problemu można również sadzić drzewka i krzewy owocowe. Wymagają one jednak solidnego podlania po posadzeniu, a także usypania kopczyka dookoła, który ochroni korzenie przed przemarznięciem. We Francji przypadający na 25 listopada dzień świętnej Katarzyny uznawany jest za idealny moment na posadzenie drzewa. Listopad to doskonały czas na sadzenie drzew i krzewów owocowych z odkrytym korzeniem, takich jak:

• Jabłonie, grusze, śliwy, wiśnie, czereśnie.
• Krzewy owocowe: porzeczki, agrest, maliny, jeżyny, borówki.

3. Rośliny na poplon i nawozy zielone:

• Żyto ozime – chroni glebę przed erozją i poprawia jej strukturę.
• Facelia – wzbogaca glebę w azot, a jeśli zima jest łagodna, można ją wysiać na późne poplony.
• Gorczyca – ogranicza rozwój chwastów i poprawia strukturę gleby.

4. Rośliny wieloletnie:

• Zioła wieloletnie (tymiank, oregano, mięta) – można je przesadzać lub sadzić nowe sadzonki.
• Szparagi – jeśli gleba nie jest zamarznięta.

5. Przygotowanie rabat: Jeśli nie sadzisz w listopadzie, możesz:

• Ściółkować glebę liśćmi, słomą, sianem lub korą, aby chronić ją przed mrozem i poprawić żyzność.
• Sadzić rośliny okrywowe (np. koniczynę), które wzbogacą glebę w wiosnę.

Pamiętaj, aby wszystkie działania w ogrodzie permakulturowym dostosować do lokalnych warunków klimatycznych i specyfiki gleby! W listopadzie możliwy jest jeszcze ostatni zbiór marchwi, buraków czy selera, a także między innymi kalafiora czy kapusty.

Warto wiedzieć!

Listopad to dobry okres na zbiory bardzo cennych owoców dzikiej róży. Czy wiesz że owoce dzikiej róży zawierają około 20 do 30 razy więcej witaminy C niż cytryna i 10 razy więcej niż owoce czarnej porzeczki. Zjedzenie 3 sztuk pokrywa dzienne zapotrzebowanie na witaminę C. Owoce dzikiej róży są bogate w olejki eteryczne oraz witaminy: A1, B1 i B2, a także E, K i P.

Autor: Jacek Grzymała